.png)
Ο ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την υγεία μας, σωματική και ψυχική. Ωστόσο, οι περισσότεροι και οι περισσότερες από εμάς δυσκολεύονται να τον βάλουν σε προτεραιότητα.
Ειδικά το τελευταίο διάστημα, ακούμε όλο και πιο συχνά για την σημασία της άσκησης και της καλής διατροφής στην γενικότερη ψυχολογική μας κατάσταση, ο ύπνος ωστόσο φαίνεται να μένει πίσω.
Ας δούμε πώς συνδέεται κι αυτός με τη σειρά του με την καλή ψυχική υγεία, αλλά και πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την αϋπνία που μαστίζει συχνά τις ζωές μας.
Γιατί είναι τόσο σημαντικός ο ύπνος;
Το σώμα κι ο εγκέφαλός μας απαιτούν επαρκή ύπνο για να λειτουργήσουν σωστά. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος πραγματοποιεί ορισμένες διεργασίες που υποστηρίζουν, με ένα τρόπο, την σωματική και πνευματική… αναδόμηση. Ο βαθύς ύπνος -Slow Wave Sleep, όπως τον αποκαλούν οι ειδικοί, είναι στην πραγματικότητα, το πιο αναζωογονητικό στάδιο ύπνου. Κατά τη διάρκειά του, ο εγκέφαλος εμπεδώνει τις αναμνήσεις και επεξεργάζεται τα συναισθήματα. Ο REM (Rapid Eye Movement) ύπνος, από την άλλη, βοηθά στην εξισορρόπηση της διάθεσης και στην μείωση του στρες. Χωρίς ποιοτικό ύπνο, οι πιθανότητες να βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, ή να δυσκολευόμαστε στην συγκέντρωση, αυξάνονται σημαντικά.
Αϋπνία: Τι την προκαλεί;
Οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη ύπνου, είναι φυσικά πολλοί.
Η χρόνια αϋπνία, μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από ζητήματα ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και του άγχους. Ακόμα, μπορεί να πυροδοτήσει μανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια στους ανθρώπους που πάσχουν από διπολική διαταραχή.
Στα πιο συχνά αίτια της αϋπνίας, συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
Ιατρικές παθήσεις: Η υπνική άπνοια, οι χρόνιοι πόνοι, καθώς και άλλα ζητήματα υγείας, παρεμποδίζουν τον ποιοτικό ύπνο αλλά και την διάρκειά του.
Στρες: Το χρόνιο στρες οδηγεί με τη σειρά του σε αϋπνία, ή άλλες διαταραχές ύπνου
Φαρμακευτικές αγωγές: Ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως τα αντικαταθλιπτικά ή τα φάρμακα για την αντιμετώπιση του άσθματος ή της υπέρτασης, επηρεάζουν επίσης αρνητικά τον ύπνο μας.
Μη υγιείς συνήθειες: Το ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου, η υπερκατανάλωση καφεΐνης, αλλά και η αλόγιστη έκθεσή μας στο φως της οθόνης, μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από δυσκολίες στον ύπνο.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Ευτυχώς για εμάς, υπάρχουν διάφοροι τρόποι να καταπολεμήσουμε την έλλειψη ύπνου και να βελτιώσουμε την ευεξία μας και την κατάσταση της ψυχικής μας υγείας.
Ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου, για αρχή, θα ήταν ιδανικό. Είναι σημαντικό να προσπαθούμε να καταλήγουμε στο κρεβάτι περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα -ακόμα και τα Σαββατοκύριακα ή τις ημέρες που ενδεχομένως να μην δουλεύουμε.
Σημαντικό είναι επίσης να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον ύπνου που μας βοηθάει να χαλαρώσουμε. Η κρεβατοκάμαρα πρέπει να είναι δροσερή, ήσυχη και σκοτεινή. Για μία ώρα τουλάχιστον, πριν τον ύπνο, είναι καλό να αποφεύγουμε τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών.
Η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης μερικές ώρες πριν τον ύπνο, είναι κάτι που πρέπει να μπει στο πρόγραμμα, όσο δύσκολο κι αν ακούγεται κάποιες φορές. Το επόμενο πρωί, ο οργανισμός μας θα μας ευγνωμονεί.
Κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν αρκετά βοηθητικές διάφορες τεχνικές χαλάρωσης, όπως βαθιές ανάσες ή yoga και διαλογισμό, καθώς μειώνουν το άγχος και λειτουργούν κατευναστικά.
Όσο για την συχνή σωματική άσκηση, το ξέρετε ήδη. Βοηθά να κοιμόμαστε πιο γρήγορα αλλά και πιο βαθιά. Υπάρχει, ωστόσο, μια μικρή παγίδα. Η έντονη άσκηση πριν τον ύπνο, ενδέχεται να έχει αντίθετα αποτελέσματα.
Κι αν δεν τα καταφέρουμε;
Αν το ζήτημα επιμένει, παρά τις προσπάθειες να προσαρμόσουμε τον τρόπο ζωής και τις συνήθειές μας, μπορούμε (και χρειάζεται) να αναζητήσουμε την βοήθεια κάποιου ή κάποιας ειδικού. Μερικές φορές, η αϋπνία και τα προβλήματα στον ύπνο εν γένει, πρέπει να αντιμετωπίζονται στην ρίζα τους. Παίρνει χρόνο, όμως έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Ο ύπνος έχει ζωτική σημασία για την υγεία μας. Βάζοντάς τον σε προτεραιότητα, μπορούμε να καλυτερεύσουμε συνολικά την ποιότητα της ζωής μας και να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία. Γι’ αυτό, την επόμενη φορά που θα σκεφτούμε να θυσιάσουμε τον ύπνο για την δουλειά, ή για άλλες υποχρεώσεις, ας προσπαθήσουμε να θυμηθούμε πως ο ύπνος, είναι με τον τρόπο του μια μορφή αυτοφροντίδας.
Και η αυτοφροντίδα, είναι ένα βασικό κομμάτι της εξίσωσης για μια καλή και γεμάτη ζωή.