Social Media και Ψυχική Υγεία: Όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις

Τα social media έχουν γίνει εδώ και χρόνια ένα πολύ σημαντικό μέρος της ζωής ή της δουλειάς μας. Μας επιτρέπουν να επικοινωνούμε με τους αγαπημένους ανθρώπους μας, να ενημερωνόμαστε, και μας ψυχαγωγούν.

Αν κι έχουν αμέτρητα οφέλη κι έχουν αλλάξει, ακόμα και διευκολύνει, την καθημερινότητά μας με πολύ μεγάλο βαθμό, συνεχίζουν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία.

Ας μελετήσουμε τη σύνδεσή τους, παρακάτω.

Mε ποιον τρόπο συνδέονται;

Είναι πολλές, πια, οι μελέτες που επικοινωνούν την αρνητική επίδραση των social media στις ζωές και την ψυχική μας υγεία. Άγχος, κατάθλιψη και -παραδόξως, θα σκεφτόταν κανείς- αισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς.

Ένας πολύ βασικός λόγος πίσω από όλα αυτά, είναι ο χρόνος που ξοδεύουμε στα social media.

Όσο πιο πολύς είναι, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες να βιώσουμε τέτοια συναισθήματα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει, φυσικά, επειδή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν παύουν στις περισσότερες περιπτώσεις να προβάλλουν μια κάπως… αλλοιωμένη εκδοχή της πραγματικής ζωής και της πραγματικότητας της ίδιας.

Το περιεχόμενο που μοιραζόμαστε στα social media, σπανίως δεν είναι στυλιζαρισμένο, ωραιοποιημένο και επιλεγμένο προσεκτικά. Οι άνθρωποι που είμαστε online, καμιά φορά δεν θυμίζουν σε τίποτα τους ανθρώπους που είμαστε στην πραγματική ζωή.

Όλα αυτά τα μη ρεαλιστικά πρότυπα που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θέτουν με αυτό τον τρόπο, με τη σειρά τους οδηγούν σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τους ίδιους τους εαυτούς μας, αλλά και αισθήματα ανεπάρκειας.

Λίγα μόνο reels να παρακολουθήσουμε στο Instagram και θα το νιώσουμε αμέσως. Κάτι μας λείπει. Δεν ταξιδεύουμε αρκετά, δεν είμαστε αρκετά όμορφες ή πετυχημένοι, δεν βγάζουμε αρκετά χρήματα, δεν είμαστε αρκετοί/ες. Δεν μπορούμε να συγκριθούμε.

Και έτσι, η αυτοπεποίθησή μας, μειώνεται σοβαρά. Πρόκειται στ’ αλήθεια για έναν φαύλο κύκλο.

Ακόμη ένας τρόπος με τον οποίο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία, είναι πως διαταράσσουν την ποιότητα του ύπνου μας.

Φυσικά, γι’ αυτό δεν ευθύνονται τα social media per se, αλλά το φως της οθόνης.

Τάμπλετ, κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές… Το λεγόμενο μπλε φως που ακτινοβολούν (Blue Light) έχει τη δύναμη να διαταρράσει την φυσική παραγωγή μελατονίνης στον ανθρώπινο οργανισμό, της ορμόνης που ρυθμίζει τον ύπνο μας.

Με αυτό τον τρόπο, είναι πιθανό να οδηγηθούμε σε ζητήματα σοβαρότερα, όπως η ανησυχία και η αϋπνία, ή και ο διακεκομμένος ύπνος.

Και όλοι γνωρίζουμε πως η κακή ποιότητα ύπνου, μπορεί να μας προκαλέσει άγχος αλλά και κατάθλιψη.

Κάτι σημαντικό που δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε, είναι και το είδος του περιεχομένου που διαμοιράζεται πολλές φορές στα social media.

Περιεχόμενο αρνητικό, online παρενοχλήσεις ή bullying αλλά και εικόνες βίας, που φαίνεται πάντα να κάνουν το γύρο του διαδικτύου με μεγάλη ταχύτητα. Κι εμείς, βρισκόμαστε στην απέναντι πλευρά, χωρίς πολλές φορές να αντιλαμβανόμαστε την ποσότητα του αρνητικού περιεχομένου που καταναλώνουμε. Έχει πλέον γίνει τόσο σύνηθες που δεν μας προξενεί εντύπωση. Μας κάνει, όμως, κακό.

Πώς μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με έναν υγιή τρόπο;

Περιορίζοντας τον χρόνο που ξοδεύουμε σε αυτά

Θέτοντας ένα όριο στον χρόνο που περνάμε online, και φυσικά, προσπαθώντας να το τηρήσουμε, μπορεί να έχουμε αρκετά καλά αποτελέσματα.

Προσέχοντας τι (δια)μοιραζόμαστε

Προτού πατήσουμε το “upload” αξίζει να σταματήσουμε και να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά αυτό που πρόκειται να “ανεβάσουμε”, τον αποδέκτη μας. Όταν αισθανόμαστε αναστατωμένοι/ες και θέλουμε να μοιραστούμε κάτι online, έχει νόημα να δώσουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας να επεξεργαστεί τα συναισθήματα και να επιστρέψουμε πιο νηφάλιοι/ες, πριν γράψουμε κάτι.

Δημιουργώντας ένα θετικό online περιβάλλον

Πρόκειται για μια πολύ σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνουμε, ειδικά αν παρατηρούμε πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας προκαλούν αρνητικά συναισθήματα.

Ας πατήσουμε unfollow στους λογαριασμούς που μας κάνουν για οποιονδήποτε λόγο να αισθανόμαστε άσχημα. Ας μην φοβηθούμε ότι θα μείνουμε πίσω, προέχει η ψυχική μας υγεία.

Κι αν υπάρχει ο κίνδυνος να μας… παρεξηγήσουν, υπάρχει και το mute. Wink wink.

Kάνοντας συχνά διαλείμματα

Είναι πολύ βασικό το να κάνουμε συχνά διαλείμματα από τα social media, ειδικά αν βιώνουμε άγχος. Λίγες ώρες (ή μέρες) αποχής την εβδομάδα, αρκούν για να εστιάσουμε σε όσα έχουν πραγματικά σημασία και να δοκιμάσουμε άλλες δραστηριότητες.

Βάζοντας την αυτοφροντίδα σε προτεραιότητα

Έχει σημασία να φροντίζουμε τους εαυτούς μας, online και offline. Σωστή διατροφή, επαρκής ύπνος, άσκηση και επαφή με ανθρώπους ή δραστηριότητες που μας φέρνουν πραγματική χαρά.

Τα social media είναι ένα εργαλείο που μπορεί να μας διευκολύνει την ζωή. Δεν είναι η ίδια η ζωή. Και κυρίως, δεν λένε πάντα την “αλήθεια”.