Είναι καλό να θυμώνουμε; (Spoiler alert: Είναι!)

Μπορεί ένα δυσάρεστο, έντονο συναίσθημα, όπως ο θυμός, να έχει οφέλη για τον άνθρωπο;

Η απάντηση είναι ναι.

Ο θυμός, θα λέγαμε πως έχει… κακή φήμη. Σε αντίθεση με… θετικά συναισθήματα, όπως η χαρά και η ελπίδα, ο θυμός δεν φαίνεται να εκτιμάται όσο του αξίζει.

Όπως όλα τα συναισθήματα, έχει και ο θυμός πολύ σημαντικό λόγο ύπαρξης. Και σε αντίθεση με άλλα, είναι αρκετά παρεξηγημένος.

Εξελικτικά μιλώντας…

Ο θυμός εξασφαλίζει την επιβίωσή μας σαν είδος. Πρόκειται για μια νευροφυσιολογική αντίδραση που πυροδοτείται από το αίσθημα της απειλής. Παράγουμε αδρεναλίνη και κορτιζόλη, ο παλμός μας ανεβαίνει, η όρασή μας oξύνεται και στενεύει -με σκοπό να εστιάζουμε καλύτερα. Το πρόσωπό μας κοκκινίζει, προειδοποιώντας τον εχθρό.

Όταν βρισκόμαστε σε κίνδυνο, ο θυμός είναι που μας κάνει να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας.

Συναισθηματική νοημοσύνη και αυτοβελτίωση

Όταν έχουμε την διάθεση να αγκαλιάσουμε ένα δύσκολο συναίσθημα όπως ο θυμός, αντί να το αγνοήσουμε ή να το καταπιέσουμε, αυτό υποδεικνύει την ύπαρξη συναισθηματικής νοημοσύνης.

Ο θυμός έχει μεγάλη δύναμη και πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε με προσοχή, αλλά και με καλώς εννοούμενη περιέργεια. Μια τέτοια στάση απέναντι στον θυμό, μας ενδυναμώνει συναισθηματικά, καλλιεργεί το λεγόμενο EQ μας.

Ακόμα, μέσω του θυμού μπορούμε να οδηγηθούμε και στην αυτοβελτίωση. Συνήθως, ένα τέτοιο συναίσθημα συνιστά σημάδι πως υπάρχει ένα βαθύτερο ζήτημα που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε. Άλλωστε, ο θυμός είναι συνήθως η κορυφή του παγόβουνου.

Μια ματιά στα βαθύτερα αίτια του θυμού που νιώθουμε, λοιπόν, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα ωφέλιμη και προωθητική για την πνευματική και συναισθηματική μας ανάπτυξη.

Θυμός, σύμμαχος ενάντια στην αδικία.

Ο θυμός λειτουργεί σαν μια εσωτερική πυξίδα που μας προειδοποιεί πως κάτι δεν πηγαίνει καλά. Συχνά, βιώνουμε θυμό όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με προσβολές, ασεβείς συμπεριφορές και εκμετάλλευση.

Σε κοινωνικό επίπεδο, αυτού του είδους ο θυμός μπορεί να φέρει θετικές μετατοπίσεις, προστατεύοντας τα αδύναμα μέλη και θεσπίζοντας ένα κοινωνικό κόστος για όσα άτομα συμπεριφέρονται με άσχημο τρόπο.

Ο θυμός έρχεται να προστατεύσει γενικώς τις αξίες μας. Όταν αυτές δεν είναι εναρμονισμένες με την κατάσταση που βιώνουμε, ο θυμός μας κινητοποιεί να διορθώσουμε την όποια αδικία.

Γιατί είναι, παρόλα αυτά, τόσο παρεξηγημένος ο θυμός;

Η απάντηση είναι απλή και ταυτόχρονα περίπλοκη. Γι’ αυτό, βοηθάει για αρχή να κάνουμε τον εξής διαχωρισμό: Ο θυμός είναι συναίσθημα, όχι συμπεριφορά.

Ο ορισμός του θυμού δεν συμπεριλαμβάνει σε κανένα σημείο την βίαιη και επιθετική συμπεριφορά. Πολύ απλά, επειδή ο θυμός δεν είναι βία, ούτε επιθετικότητα.

Ο θυμός περιγράφει πώς νιώθει ένας άνθρωπος, η βία και η επιθετικότητα περιγράφουν πώς αυτός ο άνθρωπος συμπεριφέρεται.

Αν και ο θυμός μπορεί θεωρητικά να γίνει η αρχή μιας επιθετικής συμπεριφοράς, αλλά δεν είναι απαραίτητο να συμβαίνει πάντα. Μπορεί να θυμώσουμε με κάποιον που μας “έκλεψε” τη σειρά στην ουρά για το ταμείο, αλλά είναι δυνατό να συνεχίσουμε την ημέρα μας χωρίς να του επιτεθούμε.

Στον αντίποδα, οι άνθρωποι που διαπράττουν βίαια και ειδεχθή εγκλήματα, μπορεί να είναι απολύτως ψύχραιμοι όταν παρενοχλούν ή όταν παραμονεύουν για τα θύματά τους.

Στην κουλτούρα μας, δεν υπάρχει γενικώς θέση για τον θυμό. Ο θυμός αντιμετωπίζεται σαν τον εσωτερικό εχθρό που απειλεί να διαλύσει τα πάντα. Τα τελευταία χρόνια, το διαδίκτυο έχει γεμίσει με φράσεις “αυτοβοήθειας” που όχι μόνο καταδικάζουν τον θυμό, αλλά κατηγορούν εμμέσως και όσους βιώνουν ένα κατά τα άλλα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα.

“Aν κάποιος σε θυμώνει εύκολα, σημαίνει ότι δεν είσαι αρκετά ισορροπημένος”.

Παράλληλα, τους ανθρώπους που δεν δείχνουν τον θυμό τους ποτέ, τους αντιμετωπίζουμε ως ευφυείς, εκλεπτυσμένους. Τους θεωρούμε είδωλα προς μίμηση.

Αναρωτιόμαστε, όμως, ποτέ, τι κόστος μπορεί να έχει η καταπίεση του θυμού;

Ο θυμός είναι υγιής. Είναι κινητήριος δύναμη. Είναι ένα συναίσθημα απολύτως ανθρώπινο, ολόδικό μας, που οφείλουμε να αγκαλιάσουμε.

Πρέπει να τον προσεγγίζουμε με ανοιχτό μυαλό και πραγματικό ενδιαφέρον για εμβάθυνση.

Μια εποικοδομητική διαχείριση του θυμού, έχει σίγουρα οφέλη για την υγεία και την ευεξία μας.

Ας τον αγκαλιάσουμε.